Xác định giới tính do số bội thể và môi trường

Xác định giới tính do số bội thể

Ở côn trùng bộ  Hymenoptera (ong , kiến): đực (n), cái (2n), ong thợ (2n)

Ong đực được phát triển trinh sinh từ trứng không được thụ tinh có bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n). Trong kiểu xác định giới tính này không có nhiễm sắc thể giới tính.
Còn giới  tính  cái  thì  xác  định do  những alen   giới  tính  khác  nhau phối hợp, ong thợ và ong chúa đều là ong cái. Sự khác nhau giữa ong thợ và ong chúa là do ngay từ những ngày đầu mới nở, thức ăn của ong thợ bị thiếu một số vitamin nên bất thụ. Ong thợ làm nhiệm vụ bảo vệ tổ. Ong đực được phát  triển  từ  trứng  không  thụ  tinh  nên  tế  bào  sinh  dục  là  đơn  bội,  cơ  thể phục hồi lại nhiễm sắc thể lưỡng bội nên có kích thước và sức sống bình thường.

Xác định giới tính do điều kiện môi trường

Ở một số loài, sự xác định giới tính do điều kiện môi trường quyết định.

Ở loài biển Bonellia viridis, các ấu trùng xuất hiện sau khi được thụ tinh sống tự do một thời gian rồi hoặc bám xuống đáy thành con cái hoặc bám vào con cái rồi chiu vào tử cung thành con đực và thụ tinh. Cả đực và cái đều có kiểu gen như nhau.

Ở cây Arisaema japonica, yếu tố quyết định giới tính là trọng lượng củ: những củ to nhất và chứa nhiều chất dinh dưỡng nhất sinh ra cây có hoa cái, trong khi đó các củ gầy chỉ cho cây có hoa đực.